数列极限

数列极限的定义

引例

给定一个数列 {nn+1}\{\dfrac{n}{n+1}\} ,他的每一项是: 12\dfrac{1}{2}23\dfrac{2}{3}34\dfrac{3}{4}\dotsnn+1\dfrac{n}{n+1}\dots , 随着 nn 无限增大, nn+1\dfrac{n}{n+1} 无限趋于 11

ϵ=110\epsilon = \dfrac{1}{10} ,当 n>9n > 9 时, nn+11<ϵ\dfrac{n}{n+1} - 1 < \epsilon

ϵ=1100\epsilon = \dfrac{1}{100} ,当 n>99n > 99 时, nn+11<ϵ\dfrac{n}{n+1} - 1 < \epsilon

ϵ=1100\epsilon = \dfrac{1}{100} ,当 n>999n > 999 时, nn+11<ϵ\dfrac{n}{n+1} - 1 < \epsilon

\dots

可以推测,无论 ϵ\epsilon 取多小,都能找到 N>0N > 0 ,当 n>Nn > N 时,数列 {nn+1}\{\dfrac{n}{n+1}\}11 的差距都小于 ϵ\epsilon 。也就是说,从某项之后,该数列的所有项都会**更接近 11 **。

定义

ϵ - N 语言

{xn}\{x_n\} 为一数列,若存在常数 aa ,对于任意的 ϵ>0\epsilon > 0 (无论他多么小),总存在 N>0N>0 ,使得当 n>Nn>N 时,

xna<ϵ|x_n - a| < \epsilon

恒成立,
则称数 aa 是数列 {xn}\{x_n\} 的极限,或称数列 {xn}\{x_n\} 收敛于 aa ,记为

limnxn=a 或 xna(n)\lim\limits_{n \to \infty}x_n = a \text{ 或 } x_n \to a (n \to \infty)

若存在这样的 aa ,则称数列是收敛的,否则称之为发散的。

  • 序号 NN 的确定,依赖于 ϵ\epsilon 的选择,常记为 N(ϵ)N(\epsilon)xax_a 的值与常数 aa 的值越接近( ϵ\epsilon 越小),就必须在数列中考虑越远( NN 越大)的数值。
  • NN 不需要是整数,因为 nn 是正整数,当 n>Nn > N 时,总有 n[N]+1n \geqslant [N] + 1
单调数列和严格单调数列

如果数列 {xn}\{x_n\} 满足

xnxx+1n=1,2,3,...,x_n \leqslant x_{x+1} \text{,} n = 1, 2, 3, ...,

则称 {xn}\{x_n\}单调增加数列;若进一步满足

xn<xn+1n=1,2,3,...,x_n \lt x_{n+1} \text{,} n = 1, 2, 3, ...,

则称 {xn}\{x_n\}严格单调增加数列

可以类似的定义单调减少函数严格单调减少函数

收敛数列的性质

收敛数列的唯一性

设数列an{a_n} 是收敛的,且limnan=A\lim\limits_{n \to \infty}a_n = Alimnan=B\lim\limits_{n \to \infty}a_n= B,证明:A=BA = B

证明:假设A>B ,取ϵ=AB2由于limnan=A有 N1>0 ,当n>N1时,anA<ϵ即 A+B2<an<3AB2()又 limnan=B有 N2>0 ,当 n>N2时,anB<ϵ即 3BA2<an<A+B2()取 N=max{N1,N2} ,当n>N时,()() 皆成立由此得到矛盾,所以 A>B 不成立同理可得 A<B 不成立因此 A=B\begin{aligned} & \text{证明:} \\\\ & \text{假设} A > B \text{ ,取}\epsilon = \frac{A - B}{2} \\\\ & \text{由于}\lim\limits_{n \to \infty}a_n = A \\\\ & \text{有 } \exists N_1 > 0 \text{ ,当} n > N_1 \text{时,} | a_n - A | < \epsilon \\\\ & \text{即 } \frac{A+B}{2} < a_n < \frac{3A - B}{2} \qquad (*) \\\\ & \text{又 } \lim\limits_{n \to \infty}a_n = B \\\\ & \text{有 } \exists N_2 > 0 \text{ ,当 } n > N_2 \text{时,} | a_n - B | < \epsilon \\\\ & \text{即 } \frac{3B - A}{2} < a_n < \frac{A + B}{2} \qquad (**) \\\\ & \text{取 } N = max \{N_1, N_2\} \text{ ,当} n > N \text{时,} (*) \text{、}(**) \text{ 皆成立} \\\\ & \text{由此得到矛盾,所以 } A > B \text{ 不成立} \\\\ & \text{同理可得 } A < B \text{ 不成立} \\\\ & \text{因此 } A = B \end{aligned}

收敛数列的有界性

设数列 {an}\{a_n\} 收敛于AA, 证明:存在 M>0M > 0,使得 {an}M\{a_n\} \leq M

证明:ϵ=1根据题设,limnan=A ,有 N>0 ,当n>NanA<1an<1+A取 M=max{a1,a2,,an,1+A}则,对于任意的 n ,有 {an}M\begin{aligned} & \text{证明:} \\\\ & \text{取} \epsilon = 1 \\\\ & \text{根据题设,} \lim\limits_{n \to \infty}a_n = A \text{ ,有 } \exists N > 0 \text{ ,当} n > N \text{时} \\\\ & | a_n - A | < 1 \Longrightarrow |a_n| < 1 + | A | \\\\ & \text{取 } M = max \{ |a_1|, | a_2 |, \dots , | a_n |, 1 + | A | \} \\\\ & \text{则,对于任意的 } n \text{ ,有 } \{a_n\} \leq M \end{aligned}

收敛数列的保序性

设数列 {an}\{a_n\}{bn}\{b_n\} 均收敛,若 limnan=A\lim\limits_{n \to \infty} a_n = Alimnbn=B\lim\limits_{n \to \infty}b_n= B ,且 A<BA<B ,则存在正整数NN,当n>Nn > N时,成立 an<bna_n<b_n

证明:ϵ=BA2limnan=A ,N1>0 ,当n>N1 时 anA<BA2 ,因而an<A+B2而由limnbn=B ,N2>0 ,当n>N2 时 bnB<BA2 ,因而bn>A+B2取 N=max{N1,N2} ,n>N: an<A+B2<bn\begin{aligned} & \Large\text{证明:} \\\\ & \text{取} \epsilon = \frac{B - A}{2}\\\\ & \text{由} \lim\limits_{n \to \infty}a_n = A \text{ ,} \exists N_1> 0 \text{ ,当} n > N_1 \text{ 时 } | a_n - A | < \frac{B - A}{2} \text{ ,因而} \\\\ &a_n < \frac{A+B}{2} \\\\ & \text{而由} \lim\limits_{n \to \infty}b_n = B \text{ ,} \exists N_2> 0 \text{ ,当} n > N_2 \text{ 时 } | b_n - B | < \frac{B - A}{2} \text{ ,因而} \\\\ &b_n > \frac{A+B}{2} \\\\ & \text{取 } N = max \{ N_1, N_2\} \text{ ,} \forall n > N \text{: } \\\\ & a_n < \frac{A+B}{2} < b_n \end{aligned}

几何意义:

liman>b,N>0,n>N,an>b(1)\tag{1} \lim{a_n} > b, \exists N \gt 0, \forall n > N, a_n > b

liman<a,N>0,n>N,an<a(2)\tag{2} \lim{a_n} < a, \exists N \gt 0, \forall n > N, a_n < a

收敛数列的保序性的推论

(1) 若 limnan=A>0\lim\limits_{n \to \infty}a_n = A > 0 ,则存在正整数 NN ,当 n>Nn > N 时,

an>A2>0.a_n > \frac{A}{2} > 0.

(2) 若 limnan=A<0\lim\limits_{n \to \infty}a_n = A < 0 ,则存在正整数 NN ,当 n>Nn > N 时,

an<A2<0.a_n < \frac{A}{2} < 0.

子列

{xn}\{x_n\} 是一个数列,而

n1<n2<<nk<nk+1<n_1 < n_2 < \cdots < n_k < n_k+1 < \cdots

是一个严格单调增加的正整数,则

xn1,xn2,,xnk,x_{n_1} , x_{n_2} , \cdots , x_{n_k} , \cdots

也形成一个数列,称为数列 {xn}\{x_n\}子列,记为 {xnk}\{x_{n_k}\}

子列收敛定理

若数列 {xn}\{x_n\} 收敛于 aa ,则它的任何子列 {xnk}\{x_{n_k}\} 也收敛于 aa ,即

limnxn=alimnxnk=a\lim\limits_{n \to \infty}x_n = a \Longrightarrow \lim\limits_{n \to \infty} x_{n_k} = a \quad \text{。}

证明:limnxn=a ,可知 ϵ>0 , N , n>N 有: xna<ϵ 。取 K=N ,于是当 k>K 时,有 nkk>N ,因而成立xnka<ϵ 。\begin{aligned} & \text{证明:} \\\\ & \text{由} \lim\limits_{n \to \infty} x_n = a \text{ ,可知 } \forall \epsilon \gt 0 \text{ , } \exists N \text{ , } \forall n \gt N \text{ 有: } \\\\ & \qquad \qquad \qquad \qquad \lvert x_n - a \rvert \lt \epsilon \text{ 。} \\\\ & \text{取 } K = N \text{ ,于是当 } k \gt K \text{ 时,有 } n_k \geqslant k \gt N \text{ ,因而成立} \\\\ & \qquad \qquad \qquad \qquad \lvert x_{n_k} - a \rvert \lt \epsilon \text{ 。} \end{aligned}

子列收敛定理的推论

若数列 {xn}\{x_n\} 的两个子列 {xnk(1)}\{x_{n_k}^{(1)}\}{xnk(2)}\{x_{n_k}^{(2)}\} 收敛于不同的极限,则数列 {xn}\{x_n\} 必定发散。

夹逼准则

若三个数列{xn}\{x_n\}{yn}\{y_n\}{zn}\{z_n\} ,从某项开始成立

xnynzn ,n>N0 ,x_n \leqslant y_n \leqslant z_n \text{ ,}n > N_0\text{ ,}

limnxn=limnzn=a\lim\limits_{n \to \infty}x_n = \lim\limits_{n \to \infty}z_n = a,则

limnyn=a\lim\limits_{n \to \infty} y_n = a \quad \text{。}

夹逼准则不验证等号

证明:ϵ>0 ,由 limnxn=a ,可知 N1 ,n>N1 有 xna<ϵ ,从而有aϵ<xn由 limnzn=a ,可知 N2 ,n>N2 有 zna<ϵ ,从而有zn<a+ϵN=max{N0,N1,N2} ,n>N ,有aϵ<xnynzn<a+ϵ ,此即yna<ϵ\begin{aligned} & \text{证明:} \\\\ & \forall \epsilon > 0 \text{ ,} \\\\ & \text{由 } \lim\limits_{n \to \infty}x_n = a \text{ ,可知 } \exists N_1 \text{ ,} \forall n > N_1 \text{ 有 } | x_n - a| < \epsilon \text{ ,从而有} \\\\ & \qquad \qquad \qquad \qquad a - \epsilon < x_n \\\\ & \text{由 } \lim\limits_{n \to \infty}z_n = a \text{ ,可知 } \exists N_2 \text{ ,} \forall n > N_2 \text{ 有 } | z_n - a| < \epsilon \text{ ,从而有} \\\\ & \qquad \qquad \qquad \qquad z_n < a+ \epsilon \\\\ & \text{取} N = max \{N_0, N_1, N_2\} \text{ ,} \forall n > N \text{ ,有} \\\\ &\qquad \qquad \qquad \qquad a - \epsilon < x_n \leqslant y_n \leqslant z_n < a+ \epsilon \text{ ,} \\\\ & \text{此即} \\\\ & \qquad \qquad \qquad \qquad | y_n -a| < \epsilon \end{aligned}

单调有界准则

单调有界数列必定收敛

证明:不妨设数列 {xn} 单调增加且有上界,根据确界存在定理,由 {xn} 构成的数集必有上确界 β取 N=n0 ,n>N ,有:βϵ<xn0xnβ因而 xnβ<ϵ ,于是得到limnxn=β\begin{aligned} & \Large\text{证明:} \\\\ & \text{不妨设数列 } \{x_n\} \text{ 单调增加且有上界,根据确界存在定理,由 } \{x_n\} \text{ 构成的数集必有上确界 } \beta \text{,} \\\\ & \text{取 } N = n_0 \text{ ,} \forall n \gt N \text{ ,有:} \\\\ & \beta - \epsilon \lt x_{n_0} \leqslant x_n \leqslant \beta \\\\ & \text{因而 } \lvert x_n - \beta \rvert \lt \epsilon \text{ ,于是得到} \\\\ & \lim\limits_{n \to \infty}x_n = \beta \\\\ \end{aligned}

同理可证单调减少且有下界的数列,必定收敛。

闭区间套

如果一列闭区间 {[an,bn]}\{[a_n, b_n]\} 满足

(1). [an+1,bn+1][an,bn],n=1,2,3,[a_{n+1}, b_{n+1}]\subset[a_n, b_n],n=1,2,3,\cdots

(2). limn(bnan)=0\lim\limits_{n\to\infty}(b_n - a_n) = 0

则称这列闭区间形成一个闭区间套

闭区间套定理

如果 {[an,bn]}\{[a_n, b_n]\} 形成一个闭区间套,则存在唯一实数 ξ\xi 属于所有的闭区间 [an,bn][a_n, b_n] ,且 ξ=limnan=limnbn\xi = \lim\limits_{n\to\infty}a_n = \lim\limits_{n\to\infty}b_n

证明:\text{证明:} 由条件(1)可得

a1an1an<bnbn1b1.a_1 \leqslant \cdots \leq a_{n-1} \leqslant a_n \lt b_n \leqslant b_{n-1} \leqslant \cdots \leqslant b_1 .

显然 {an}\{a_n\} 单调增加且有上界 b1b_1{bn}\{b_n\} 单调减少且有下界 a1a_1 ,由单调有界准则, ana_nbnb_n 都收敛。

limnan=ξ\lim\limits_{n\to\infty}a_n = \xi ,则

limnbn=limn[(bnan)+an]=limn(bnan)+limnan=ξ.\lim\limits_{n\to\infty}b_n = \lim\limits_{n\to\infty}[(b_n - a_n) + a_n] = \lim\limits_{n\to\infty}(b_n - a_n) + \lim\limits_{n\to\infty}a_n = \xi .

由于 ξ=sup{an}=inf{bn}\xi = \sup \{a_n\} = \inf \{b_n\} ,于是有

anξbn,n=1,2,3,,n=1,2,3,,a_n \leqslant \xi \leqslant b_n, n=1,2,3,\cdots , n = 1,2,3,\cdots,

ξ\xi 属于所有闭区间 {[an,bn]}\{[a_n, b_n]\}

若另有实数 ξ\xi^{'} 属于所有闭区间 {[an,bn]}\{[a_n, b_n]\} ,则也有

anξbn,n=1,2,3,,n=1,2,3,,a_n \leqslant \xi^{'} \leqslant b_n, n=1,2,3,\cdots , n = 1,2,3,\cdots,

nn\to\infty ,由夹逼定理得到

ξ=limnan=limnbn=ξ,\xi^{'} = \lim\limits_{n\to\infty}a_n = \lim\limits_{n\to\infty}b_n = \xi ,

ξ\xi 是唯一的。

基本列

设数列 {xn}\{x_n\}ϵ>0\forall \epsilon \gt 0N>0\exists N > 0 ,当 n,mNn,m\in N^*m,n>Nm,n \gt N 时,成立:

xnxm<ϵ,\lvert x_n - x_m \rvert \lt \epsilon ,

则称数列 {xn}\{x_n\} 是一个基本数列Cauchy列

基本列的特征是,数列中充分靠后的两项,无论相对位置如何,他们的差都小于任一事先给定的程度。

有界数列必有收敛子列

波尔查诺-魏尔斯特拉斯(Bolzano - Weierstrass)定理:有界数列必有收敛子列。

证明:\text{证明:}

(1). 设数列 {xn}\{x_n\} 有界,于是存在实数 a1,b1a_1, b_1 ,成立

a1xnb1,n=1,2,3,a_1 \leqslant x_n \leqslant b_1, n=1,2,3,\cdots

将闭区间 [a1,b1][a_1, b_1] 等分为两个小区间 [a1,a1+b12][a_1, \dfrac{a_1+b_1}{2}][a1+b12,b1][\dfrac{a_1+b_1}{2}, b_1] ,则其中至少有一个含有数列 {xn}\{x_n\} 中的无穷多项,记为 [a2,b2][a_2, b_2]

再将闭区间 [a2,b2][a_2, b_2] 等分为两个小区间 [a2,a2+b22][a_2, \dfrac{a_2+b_2}{2}][a2+b22,b2][\dfrac{a_2+b_2}{2}, b_2] ,同样其中至少有一个含有数列 {xn}\{x_n\} 中的无穷多项,记为 [a3,b3][a_3, b_3]

\cdots

于是得到一个闭区间套 {[ak,bk]}\{[a_k, b_k]\} ,其中每一个闭区间 [ak,bk][a_k, b_k] 中都含有数列 {xn}\{x_n\} 中的无穷多项。

根据闭区间套定理,存在实数 ξ\xi ,满足

ξ=limkak=limkbk.\xi = \lim\limits_{k\to\infty}a_k = \lim\limits_{k\to\infty}b_k .

(2). 首先在 [a1,b1][a_1, b_1] 中选取 {xn}\{x_n\} 中的某一项,记为 xn1x_{n_1}

由于 [a2,b2][a_2, b_2] 中含有 {xn}\{x_n\} 中的无穷多项,在其中取 xn1x_{n_1} 后的某一项记为 xn2x_{n_2} ,其中 n2>n1n_2 \gt n_1

\cdots

选取 xnk[ak,bk]x_{n_k} \in [a_k,b_k] 后,因为在 [ak+1,bk+1][a_{k+1}, b_{k+1}] 中仍含有 {xn}\{x_n\} 中的无穷多项,在其中选取 xnkx_{n_k} 后的某一项,记为 xnk+1x_{n_{k+1}} ,其中 nk+1>nkn_{k+1} \gt n_k

于是得到数列 {xn}\{x_n\} 的一个子列 {xnk}\{x_{n_k}\} ,满足

akxnkbk,k=1,2,3,a_k \leqslant x_{n_k} \leqslant b_k, k=1,2,3,\cdots

limkak=limkbk=ξ\lim\limits_{k\to\infty}a_k = \lim\limits_{k\to\infty}b_k = \xi ,利用极限的夹逼性,得到

limkxnk=ξ.\lim\limits_{k\to\infty}x_{n_k} = \xi .

当数列无界时,也有相应的结论:

{xn}\{x_n\} 是一个无界数列,则存在子列 {xnk}\{x_{n_k}\} ,使得

limkxnk=.\lim\limits_{k\to\infty}x_{n_k} = \infty.

Cauchy收敛原理

数列收敛的充分必要条件是该数列是基本数列。此定理称为Cauchy收敛原理

Stolz 定理

{yn}\{y_n\} 是严格单调增加的正无穷大量,且

limnxnxn1ynyn1=a(a 为有限量, + 与  ),\lim\limits_{n \to \infty}{\dfrac{x_n - x_{n - 1}}{y_n - y_{n - 1}}} = a (a \text{ 为有限量, } +\infty \text{ 与 } -\infty \text{ ),}

limnxnyn=a.\lim\limits_{n \to \infty}{\dfrac{x_n}{y_n}} = a.